Πέμπτη 3 Απριλίου 2014

Προσπάθεια διάσωσης της φυλής των μολοσσών της Ηπείρου



Η προσωπική προσπάθεια μιας παρέας λίγων φίλων, στις αρχές του 1997, να «σώσουν τα ελληνικά τσοπανόσκυλα» μαζεύοντας τα τελευταία δείγματα της φυλής, οδήγησε το 2006 στην ίδρυση του Διασωστικού Ομίλου του Μολοσσού της Ηπείρου, ενός σκύλου- φύλακα ο οποίος απαντάται σε αναφορές από την αρχαιότητα στον ελλαδικό χώρο, ενώ εξελίχθηκε στις συνθήκες της Πίνδου αλλά κινδυνεύει με μιγαδοποίηση. 

Αφορμή για τη γνωριμία με το εθελοντικό εγχείρημα, ήταν η δωρεά 4 κουταβιών μολοσσικών ποιμενικών και ενός ελληνικού ποιμενικού σκύλου σε κτηνοτρόφους της περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, που έγινε με τη συνεργασία του Διασωστικού Ομίλου, του Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου - Αώου και Πίνδου και της Καλλιστώ


«Ξεκινήσαμε να σώσουμε την ποιμενική φυλή, τον μολοσσό της Ηπείρου, και διαπιστώσαμε ότι οι φυλές είναι πολλές. Ο ελληνικός ποιμενικός, ο μολοσσός της Ηπείρου, το λευκό ελληνικό τσοπανόσκυλο, καθώς και μία σπάνια ράτσα τα «μουστακάτα» στη λαϊκή διάλεκτο, ο αρχαίος γρίφος που μοιάζει με γκριφόν και συναντάται σπάνια στη Δυτική Μακεδονία και τα Πιέρια Όρη». 

Τα μέλη του Ομίλου μίλησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την «προσπάθεια που δεν είναι επιδοτούμενη», όπως τόνισαν, αλλά και για την ανάγκη υποστήριξής της. «Τηρούμε παγκόσμιους κανόνες για την αναπαραγωγή των ζώων για να σωθεί η φυλή τους, ώστε να έχουμε καθαρόαιμα. Ζητάμε φίλους και συνεργάτες για να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα επιλεκτικής αναπαραγωγής του Ομίλου με στόχο τη διάσωση, τη διάδοση και τη διεθνή αναγνώριση της φυλής, από την FCI, τη Διεθνής Κυνολογική Ομοσπονδία». 


Ο μολοσσός της Ηπείρου  χρησιμοποιήθηκε από την αρχαιότητα ως σήμερα τόσο ως φύλακας αλλά κυρίως στην κτηνοτροφία, για φύλακας κοπαδιών. Τα τελευταία αρχέγονα δείγματα, συναντώνται στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Πρόκειται για ένα όμορφο και περήφανο ζώο, που κινδύνεψε να εξαφανιστεί λόγω της αστυφιλίας, της εισαγωγής άλλων φυλών, των ασθενειών, της φόλας, αλλά και της αλλαγής στην διαχείριση των κοπαδιών.

Στα χνάρια του Ελληνικού σκύλου

Στην αρχαία Ελλάδα δύο μύθοι προσπαθούν να εξηγήσουν το λόγο που ο σκύλος αποτελεί εδώ και χιλιάδες χρόνια τον πιο πιστό σύντροφο του ανθρώπου.Να σημειωθεί πως δεν έχουν "πλαστεί" για πάρα πολλά ζώα μύθοι στην αρχαία Ελλάδα. 

Ο πρώτος μύθος, μας λέει πως ο κύν ήταν δημιούργημα του θεού Ήφαιστου. Για το λόγο αυτό, απολάμβανε μεγάλης εκτίμησης σε σημείο σχεδόν ισότητας με τους ανθρώπους.Ο θεός Απόλλων εξημέρωσε το σκύλο και τον δώρισε στην αδελφή του θεά Αρτέμιδα, προκειμένου να τη συνοδεύει στο κυνήγι (κύναν άγω). 

Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι ο σκύλος είναι αποτέλεσμα αναπαραγωγής του Κέρβερου (του σκύλου που φύλαγε τον Άδη), την οποία επέτυχε ο Μολοσσός, ο εγγονός του Αχιλλέα. Για την ιστορία, τον Κέρβερο τον αιχμαλώτισε ο Ηρακλής και τον πήγε στον Ευρυσθέα, από τον οποίο τον έκλεψε ο Μολοσσός. 

Πέρα από τους μύθους όμως οι αρχαίοι Έλληνες και ο φιλόσοφος και επιστήμονας Αριστοτέλης ασχολήθηκε και σε επιστημονικό επίπεδο με τον σκύλο στο έργο του "Περί ζώων ιστορία". 

Εκεί μιλά για Μολοττικούς κύνες και Ινδικούς κύνες που τους περιγράφει ως "βραχυκέφαλους".Περιγράφει, επίσης, λαγωνικά σκυλιά, με πιο "αθλητικό" σώμα που όμως πολλές φορές αναμιγνύονταν με Μολοττικούς και χρησιμοποιούνταν σε κυνήγι μεγάλων θηραμάτων ή σαν πολεμικά σκυλιά. 

Φαίνεται λοιπόν να ξεχωρίζουν κυρίως δύο "ομάδες" Μολοσσού σκύλου, ο "θηρευτικός" και ο ποιμενικός. 

Παράλληλα, βέβαια, υπήρχαν και "εξελίσσονταν" και σκύλοι "οικόσιτοι", του νοικοκυριού.Με καθήκοντα την μυοκτονία αλλά και την συντροφιά και φύλαξη. 

Σίγουρα, όπως και αναφέρθηκε, είχαμε και τα λαγωνικά (λακωνικά) που ήταν κυρίως λαγοθήρες, με έμφαση στην ταχύτητα και την αντοχή στα αφιλόξενα εδάφη και περιβάλλοντα.  
Επανερχόμενοι στα Μολοσσικά σκυλιά, ο Μολοσσός της Ηπείρου, όπως μας έχει παραδοθεί από την ιστορία, απεικονίζεται στον "ανδριάντα της Ολυμπιάδος" (που βρίσκεται στη Φλωρεντία) καθώς επίσης και στο επιτύμβιο του Κεραμεικού (4ος π.Χ αιώνας) και στα δύο αυτά γλυπτά ο Μολοσσός της Ηπείρου εμφανίζεται λυκοειδής και με όρθια αυτιά, με κοντό τρίχωμα και μακρύτερο γύρω από το λαιμό, σαν χαίτη.


 

Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις πως ο Μ.Αλέξανδρος ήταν κάτοχος μιας θηλυκής σκυλίτσας (Μολοττικός κύων) και αργότερα στην Περσία κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του κατά του Πέρση Δαρείου, αγόρασε έναν αρσενικό σκύλο (Ινδικός κύων) και μάλιστα έναντι αδρής αμοιβής, ονόματι Περίττα. Αργότερα, έδωσε το όνομά του σε μια πόλη που ίδρυσε εκεί. 


Οι θηρευτικοί-πολεμικοί μολοσσοειδείς τώρα, είναι προϊόντα ανάμιξης μεταξύ πρωτογενούς "τύπου μαστίφ" (ινδικοί κύνες) και λακωνικού (λαγωνικού) σκύλου.Στην (αρχαία χώρα της Μακεδονίας) Παιονία υπήρχαν οι "Παίονες κύνες" τους οποίους ζευγάρωναν με τους (λακωνικούς) σκύλους της Κρήτης. 

Λόγος γίνεται πως ακόμα και οι Ινδικοί κύνες και οι Υρκάνιοι, Μηδικοί, Κάρης, Ελυμαίοι, Καρμάνιοι κ.α. είχαν Ελληνικές "ρίζες". 

Στην Ελλάδα υπάρχει και αναφορά για "λεοντογενή" φυλή, τους "Αρκάδες κύνες" με μεγαλοπρεπές ανάστημα, μεγάλη δύναμη και ήπιο χαρακτήρα.Σε αυτούς αποδίδεται και η προέλευση των Ινδικών. 

Με βάση τα παραπάνω λοιπόν έχουμε: 

1. Τον καθαρά "λεοντοειδή" (τύπου μαστίφ ή "ινδικού" σκύλου) ο οποίος ήταν φύλακας, θηρευτικός και πολεμικός. Θα μπορούσαμε να τον αποκαλέσουμε ορεινό Αρκαδικό σκύλο ή σκύλο του Ταϋγέτου. 

2. Τον "Μολοσσό της Ηπείρου" (μεγαλόσωμο λυκοειδή) ο οποίος ήταν φύλακας και ακόλουθος των προβάτων 

3. Τον μικτό μολοσσοειδή (μαστίφ x λαγωνικό) ο οποίος ήταν κυνηγός μεγάλου θηράματος και μαχητής. 


Ο σκύλος λοιπόν και τιμήθηκε και μελετήθηκε από όλους τους Έλληνες της αρχαίας εποχής, τοποθετώντας τον ακόμα και στο σύμπαν (αστερισμός του κυνός), εκφράζοντας έτσι την υπέρτατη αγάπη τους για το ζώο.Το γεγονός αυτό αν μη τι άλλο, δείχνει ότι ο σκύλος αποτελούσε μέρος της καθημερινότητας της ζωής τους.Η καθημερινότητα δεν άλλαξε στο πέρασμα των αιώνων και ο σκύλος παραμένει γύρω μας, δίπλα μας.
πηγή 1
πηγή 2

thulebooks.gr