Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)


ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ 1939-1945


  • Συγγραφέας: Ξανθάκης Άλκης
  • Εκδόσεις ΜΙΛΗΤΟΣ
Γεννήθηκα το Φεβρουάριο του 1945, δύο μήνες σχεδόν πριν από τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν φυσικό, κατά την επόμενη δεκαετία, η ιστορία του και οι συνέπειές του να κυριαρχούν στα ΜΜΕ και να μονοπωλούν το ενδιαφέρον του κοινού.
Το 1956, πήγαινα θυμάμαι στην Ε' Δημοτικού, άρχισα να ασχολούμαι κι εγώ με το θέμα αυτό. Δεν πιστεύω πως είχα επηρεαστεί από αυτά που έβλεπα ή άκουγα την εποχή που ο πόλεμος βρισκόταν στο επίκεντρο των συζητήσεων, αφού τότε ήμουν ακόμα πολύ μικρός. Μέχρι σήμερα, πάντως, δεν έχω καταφέρει να δώσω μια λογική εξήγηση γι' αυτό το ιδιαίτερο και μάλλον περίεργο ενδιαφέρον που με άγνωστο τρόπο είχα αναπτύξει. Όπως και να έχει όμως, στην ηλικία των έντεκα ετών, όταν οι συμμαθητές μου έπαιζαν μπάλα ή πόλεμο με στρατιωτάκια, εγώ είχα αρχίσει τις πρώτες μου "έρευνες" για τον πραγματικό πόλεμο. [...] 
Το 1981, ύστερα από έρευνες πέντε ετών, κυκλοφόρησε το βιβλίο μου "Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας 1839-1960", το οποίο τον ίδιο χρόνο απέσπασε τον Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών. Σταδιακά ο πόλεμος άρχισε τώρα να με ενδιαφέρει ξανά - μέσα από τη ματιά του ιστορικού της φωτογραφίας αυτή τη φορά.
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος καταγράφηκε σε φιλμ και φωτογραφίες περισσότερο από κάθε άλλη ένοπλη σύγκρουση, απ' όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές. Όμως η πιο οργανωμένη και συστηματική καταγραφή του έγινε από τους Γερμανούς, όχι μόνο με τους στρατιωτικούς φωτογράφους τους, αλλά και με τους κινηματογραφιστές, τους ανταποκριτές, τους ηχολήπτες, ακόμα και με τους στρατιωτικούς ζωγράφους τους. Όλοι αυτοί μαζί απάρτιζαν τις Μονάδες Προπαγάνδας, που δρούσαν οργανωμένα και ομαδικά στο μέτωπο και στα μετόπισθεν.
Εκείνο που κάνει τους συγκεκριμένους ανθρώπους ιδιαίτερους είναι το γεγονός ότι όλοι, εκτός από την όποια άλλη ιδιότητα κατείχαν, ήταν παράλληλα μάχιμοι στρατιώτες, ικανότατοι και αποτελεσματικοί.
Οι στρατιωτικοί φωτογράφοι γενικότερα, ανεξάρτητα από την πλευρά των αντιμαχομένων όπου ανήκαν, με κίνδυνο της ζωής τους κατέγραψαν ουσιαστικά την ιστορία του μεγάλου αυτού πολέμου, δείχνοντας πίστη και φανατισμό -υπερβολικό πολλές φορές- υπέρ της χώρας την οποία υπηρετούσαν. Ένα όμως είναι βέβαιο, σε σύγκριση με τα επόμενα μεταπολεμικά χρόνια: Δεν υπήρχε στις προθέσεις τους καμιά επιθυμία για αποκόμιση υλικού κέρδους, φήμης ή προσωπικής προβολής. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

 

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
1. Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΟΛΕΜΩΝ 
Η Συνθήκη των Βερσαλιών και η άνοδος του Χίτλερ 
Ναζισμός και προπαγάνδα 
Γερμανικά περιοδικά προπαγάνδας
2. ΟΙ ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ
Η συγκρότηση των Μονάδων Προπαγάνδας
Δομή και στελέχωση των Μονάδων Προπαγάνδας
Η RAD και οι Μονάδες Προπαγάνδας
Η Οργάνωση TODT και οι Μονάδες Προπαγάνδας
Οπλόσημα και διακριτικά των Μονάδων Προπαγάνδας
Οι νεκρικές κάρτες (Sterbilder) των Γερμανών στρατιωτών
Μονάδες Προπαγάνδας του Γερμανικού Στρατού κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο Λόχοι Προπαγάνδας (ΡΚ) της Λουφτβάφε 
Λόχοι Προπαγάνδας (ΡΚ) του Γερμανικού Ναυτικού 
Η σύνθεση του Συντάγματος ΡΚ "SS-Standarte Kurt Eggers" το 1944 
Στρατιωτικοί φωτογράφοι των Μάχιμων SS (Waffen-SS Kriegsberichter)
3. ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ 
Η θεματολογία των φωτογραφιών των Μονάδων Προπαγάνδας 
Οι μηχανές του πολέμου
Φωτογραφικές μηχανές
Leica της Leitz 35mm
Leica 250 ή Reporter
Contax της Zeiss Ikon 35mm
Άλλες φωτογραφικές μηχανές
Robot της Berning 35mm
Φιλμ και χαρτιά
Έγχρωμα φιλμ και χαρτιά 
Τα φωτόμετρα 
Αεροφωτογραφικές μηχανές
4. ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ 
Οι κινηματογραφιστές
Οι κινηματογραφικές μηχανές λήψης 
Arriflex 16mm και 35mm
Askania 35mm
Siemens 16mm
Τα κινηματογραφικά φιλμ 
Οι ζωγράφοι
5. ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΣΤΟ ΜΕΤΩΠΟ 
Μέσα λειτουργίας 
Μέσα μεταφοράς 
Το σύστημα δημοσίευσης των πολεμικών φωτογραφιών
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η μάχη του Βερολίνου
Η τύχη του υλικού και των στελεχών των Μονάδων Προπαγάνδας
Παράρτημα: Μονάδες Προπαγάνδας (ΡΚ)
Βιβλιογραφία
Πηγές φωτογραφικού υλικού