Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2012

ΑΡΧΑΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ



Εθνολογία, Αρχαιολογία, Ιστορία
 
του Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη
 
Εἶναι πολύ πιθανόν νά ἀναρωτηθεῖ κάποιος, πού θά πέσει στά χέρια του αὐτό τό ἔργο, «γιατί ἕνα ἀκόμα βιβλίο γιά τήν Μακεδονία»;
Ἀπαντῶ τηλεγραφικά:
 
1. Γιά νά ὑπάρχει ἕνα εὔχρηστο καί συνοπτικό βιβλίο μέ ὅλα τά νεώτερα στοιχεῖα καί πληροφορίες πού διαθέτουμε σήμερα, πού θά μπορεῖ νά ἀγοράσει ὁ καθένας, σέ ἀντίθεση μέ τά ἀξιόπιστα καί λεπτομερειακά μέν, ἀλλά δυστυχῶς ὀγκώδη, πολυσέλιδα καί ἀκριβά ἔργα, τά ὁποῖα κυκλοφοροῦν.
2. Ἐπειδή στήν πραγματικότητα πολύ λίγα πράγματα γνωρίζουμε, ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ νεώτερες γενιές. Τό σημερινό ἀποτυχημένο ἐκπαιδευτικό σύστημα μεταδίδει στούς μαθητές ἐλάχιστες ἱστορικές πληροφορίες γιά τήν ἀρχαία Μακεδονία καί περιορίζεται κυρίως στόν Μ. Ἀλέξανδρο.
3. Ἐπειδή τό ἑλληνικότατο, ὅπως ἀποδείχθηκε, φῦλο τῶν Μακεδόνων δέν ἐμφανίσθηκε ξαφνικά τόν 7ο αἰώνα π.Χ. μέ τήν ἵδρυση τοῦ ὁμωνύμου Βασιλείου, ἀλλά διαθέτει μιά προϊστορία πού φθάνει πίσω μέχρι τά τέλη τῆς 3ης χιλιετίας π.Χ., ἡ ὁποία ἀγνοεῖται ἀπό τόν μέσο πολίτη.
4. Ἐπειδή πολλά ἀπό αὐτά πού νομίζουμε ὅτι γνωρίζαμε, ἔχουν ἀλλάξει ἤ τροποποιηθεῖ. Ἡ σύγχρονη ἱστοριογραφία π.χ. δίνει πλέον πολύ μεγαλύτερο βάρος καί σημασία στό ἔργο τῆς ἀναμόρφωσης τῆς ἀρχαίας Μακεδονίας ἀπό τόν Φίλιππο τόν Β´, ἡ τεράστια συμβολή τοῦ ὁποίου δέν εἶχε περιορισθεῖ μόνον στόν στρατιωτικό τομέα. Στούς περισσότερους ὅμως ὁ Φίλιππος Β´ εἶναι γνωστός μόνον ὡς καλός στρατιωτικός ἡγέτης καί κυρίως ὡς πατέρας τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου. Ὀφείλουμε, στό σημεῖο αὐτό, νά ὑπενθυμίσουμε ὅτι οἱ ἀρχαῖοι Μακεδόνες εἶχαν τήν ἀτυχία, σέ ἀντίθεση μέ ἄλλους λαούς καί κοινωνίες, ὅπως π.χ. οἱ Βαβυλώνιοι, οἱ Ἀσσύριοι, οἱ Αἰγύπτιοι, οἱ Ρωμαῖοι ἤ οἱ Ἀθηναῖοι, νά μή διαθέτουν δικά τους γραπτά μνημεῖα τῆς Ἱστορίας τους καί νά μαθαίνουμε γι’ αὐτούς ἀπό ὅσα ἔγραψαν ἄλλοι. Στήν ἴδια κατηγορία ἀνήκουν καί ἄλλοι σπουδαῖοι λαοί τῆς ἀρχαιότητας, ὅπως οἱ περίφημοι καί μυστηριώδεις Ἐτροῦσκοι, οἱ ἄλλοτε κυρίαρχοι τῆς δυτικῆς Μεσογείου Καρχηδόνιοι, ἀλλά καί οἱ ἔνδοξοι Σπαρτιᾶτες, γιά τούς ὁποίους δυστυχῶς δέν διαθέτουμε αὐτούσιες πηγές, ὥστε νά μπορέσουμε νά ἀντιληφθοῦμε ποιά εἰκόνα εἶχαν οἱ ἴδιοι γιά τόν ἑαυτό τους. Μέ τήν πρόοδο βεβαίως τῶν ἐρευνῶν καί τῶν τεχνικῶν μέσων διαθέτουμε πλέον ἕνα πλῆθος γνώσεων καί πληροφοριῶν γιά τούς Μακεδόνες, τούς Ἐτρούσκους ἤ τούς Σπαρτιᾶτες, ἀλλά τό κενό παραμένει. Ἐπί πλέον τῶν παραπάνω τά τελευταῖα χρόνια ἐπανέκαμψε στό προσκήνιο, μέ ἰδιαίτερη μάλιστα σφοδρότητα, ἡ Ἑλληνοσκοπιανή διαφορά, τήν ὁποία ὁρισμένοι, δυστυχῶς μέ περισσή ἐλαφρότητα, ἀποκαλοῦν «Τό Μακεδονικό ζήτημα»! Μιά καί τά ἱστορικά ἐπιχειρήματα δίνουν καί παίρνουν, θεωρῶ ὅτι ὀφείλουμε ὅλοι μας νά ἔχουμε μιά καλή εἰκόνα τῆς προϊστορίας καί τῆς ἀρχαίας Ἱστορίας τῆς Μακεδονίας, ὥστε νά συνειδητοποιήσουμε ὁρισμένα γεγονότα καί παραμέτρους τοῦ προβλήματος, τά ὁποῖα συστηματικά ἀλλοιώνονται ἀπό Σκοπιανούς (καί ὄχι μόνον) «εἰδικούς» καί «ἐρευνητές».