Γιατί ακολούθησαν τον Χίτλερ;
Η ψυχολογία του εθνικοσοσιαλισμού
Γιατί ακολούθησαν εκατομμύρια άνθρωποι τον Αδόλφο Χίτλερ;
Στηριζόμενος σε συνεντεύξεις με πρώην στελέχη της Χιτλερικής Νεολαίας, αξιωματικούς των ss και μέλη του Γερμανικού Εθνικοσοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος, ο κοινωνιολόγος Στέφαν Μαρκς αποδεικνύει ότι ο Εθνικοσοσιαλισμός ενθουσίαζε τους οπαδούς του, στοχεύοντας όχι στη λογική αλλά στο συναίσθημα τους. Παράλληλα επιχειρείται μια σε βάθος ανάλυση του μηχανισμού επιβολής της εξουσίας του εθνικοσοσιαλιστικού κράτους.Ο Μαρκς διερεύνησε τα κίνητρα των εθνικοσοσιαλιστών οπαδών μέσα από επιλεγμένες συνεντεύξεις. Η επιλογή δεν έγινε με κριτήριο τον σημαίνοντα ρόλο και τη δεσπόζουσα θέση τους στην ιεραρχία του καθεστώτος. Επρόκειτο για καθημερινούς άνδρες και γυναίκες που με προθυμία είχαν συστρατευθεί για την υπόθεση του Εθνικοσιαλισμού ως μέλη ή ηγετικά στελέχη της Χιτλερικής Νεολαίας, του Συνδέσμου Γερμανίδων Κορασίδων, των Ταγμάτων Εφόδου (SA) και των Ες-Ες, της Βέρμαχτ, του Γερμανικού Εθνικοσοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος ή άλλων εθνικοσοσιαλιστικών οργανώσεων. Το ερώτημα γιατί ακολούθησαν τον Χίτλερ, ως τώρα δεν έχει απαντηθεί με ικανοποιητικό τρόπο αν και δεν αμφισβητείται ότι κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών ο Εθνικοσοσιαλισμός αποτέλεσε το αντικείμενο πολλών δημοσίων συζητήσεων, δημοσιεύσεων και ερευνών.
Αλήθεια, τι τους σαγήνευσε τόσο πολύ στον Χίτλερ και στο ναζιστικό κίνημα ώστε να είναι έτοιμοι να διακινδυνεύσουν ακόμη και την ίδια τους τη ζωή;
Και πώς είναι δυνατόν αυτή η σαγήνη για το Γ΄ Ράιχ να είναι μέχρι σήμερα ζωντανή για πολλούς;
Για τον Χίτλερ και τους άλλους εθνικοσοσιαλιστές ηγέτες έχουν γραφεί πολλά, εκείνο όμως που κρίνεται απαραίτητο να αποσαφηνιστεί αφορά τα κίνητρα των ανθρώπων τα οποία τους ώθησαν να αφιερώσουν τη ζωή τους στις ναζιστικές οργανώσεις και να συμμετάσχουν στα γεγονότα.
Για τα ανθρώπινα κίνητρα συναντάμε πολλών ειδών απόψεις στην εκλαϊκευμένη βιβλιογραφία. Περιγράφονται ως τυφλά - πειθήνια όργανα ή ως ακόμη καθοδηγούμενα. Δεν είναι λίγες οι φορές που υποστηρίζεται ότι εξαναγκάστηκαν ή παρασύρθηκαν υπό την πίεση του κομφορμισμού. Επιπλέον υποστηρίχθηκε ότι στερούνταν ανθρωπιστικών αισθημάτων ή ότι παρασύρθηκαν από τον οπορτουνισμό, τον αντισημιτισμό ή την επιθετικότητα. Ορισμένοι τους αποδίδουν κατώτερα κίνητρα, όπως φιλοχρηματία, σαδισμό, αλκοολισμό, δίψα για αίμα και πολλά άλλα. Επιχειρείται, σε γενικότερες γραμμές, να τους αποδοθούν ανθρωπιστικοί κανόνες και να παραγνωρίζεται τελικά το στοιχείο της βούλησης.
Ο Στέφαν Μαρκς με το βιβλίο του συνεισφέρει στη βαθύτερη κατανόηση και σαφέστατα όχι στη δικαιολόγηση του Γ΄ Ράιχ. Ερμηνεύει επίσης τη σημερινή στροφή και την ενασχόληση των Γερμανών με το εθνικοσοσιαλιστικό παρελθόν.
